Berberysy w ogrodzie - uprawa i pielęgnacja

Berberysy to ogniste krzewy i mam na myśli te odmiany, które mają czerwone i pomarańczowe liście. Dzisiaj napiszę o wszystkich berberysach. Zachęcę Was do zakupu tych krzewów do Waszych ogrodów. Wymienię również pozytywne i negatywne aspekty posiadania ich w ogrodzie. Kochani zapraszam Was do lektury.

 

Moja historia z berberysami zaczęła się kilka lat temu. Pamiętam, że bardzo długo berberysy były mi obojętne. Nie wiem czemu, praktycznie nie brałam ich pod uwagę w naszym ogrodzie. Aż pewnego razu, będąc u Klienta w ogrodzie ujrzałam pięknie wybarwionego berberysa rosnącego w towarzystwie traw ozdobnych. Już wtedy pomyślałam..hmm on jest po prostu piękny, dlaczego go nie mam u siebie? I tak zaczęła się moja przygoda z berberysami. 

 

 

BERBERYSY

 

Podobno berberys obejmuje ok. 450 gatunków krzewów występujących w Europie, Azji, Ameryce i Afryce. Być może spotkaliście się z nazwą kwaśnica i nie o danie regionalne tutaj chodzi ale o krzew. Nazwa potoczna powstała od kwaśnych w smaku owoców, ale o nich za moment. W Polsce rośnie dziko tylko jeden gatunek BERBERYS POSPOLITY /berberis vulgaris/. Berberysy te można spotkać dziko rosnące w lasach, na polach i łąkach. Jednak Berberys pospolity jest dość podatny na mączniaka i choroby grzybowe (być może dlatego był tępiony przez rolników na polach).

 

Berberysy w zależności od odmiany mogą być niskie, karłowate (na wysokość ok. 30 cm) jak i wysokie max. do 3 metrów wysokości. Ich pokrój również jest różnorodny w zależności od odmiany. Możemy spotkać berberysy rosnące w kształcie kuli, ale również berberysy strzeliste, proste i rozłożyste. Kolory liści to również gama barw - od liści zielonych, żółtych po ciemny pomarańcz, bordowy czy różowy. Spotkać możemy również liście dwukolorowe.

 

Berberysy mają kanciaste gałązki zakończone kolcami, również liście są jajowate lub jajowato eliptyczne. Berberysy dzielą się na krzewy zimozielone i takie, którym opadają liście na zimę.

Berberysy zimozielone warte uwagi to odmiany 0 Berberys Juliany, berberys brodawkowaty berberys Frikarta.

 

 

CZY BERBERYSY KWITNĄ?

Oczywiście, że tak. Chociaż kwiaty berberysów są drobne. Berberysy w zależności od odmiany kwitną od maja do czerwca. Kwiaty osiągają długość od 0,5 do 2 cm. Kwiaty zebrane są w zwisające grona o długości ok. 5 cm. Zdarzają się również odmiany berberysów, których kwiaty nie zwisają.

Berberysy mają kwiaty w kolorze pomarańczowym, żółtym lub czerwono-białym.

Kwiaty berberysów przyciągają owady.

Owoce berberysu są drobne i podłużne, utrzymują się aż do zimy, są jadalne a w smaku kwaskowate. Jest to idealne pożywienie dla ptaków m.in. kosów, drozdów, gilów, zięb czy sikorek bogatek.

Gałązki i owoce są smacznym pożywieniem zająców i saren.

UWAGA czerwone lub fioletowe owoce berberysów są bardzo zdrowe !

Są używane w lecznictwie naturalnym, medycynie.

Owoce zawierają takie związki jak witaminy, sole mineralne, kwasy organiczne, flawonoidy. Duża zawartość witaminy c w owocach berberysu porównywalna jest do zawartości tej witaminy w cytrynie. Ze względu na bardzo dużą ilość witaminy C berberys jest też określany jako polska cytryna.

Czerwone owoce berberysów mają właściwości lecznicze i są używane w medycynie naturalnej. W tym celu zbiera się je w okresie od sierpnia do września. Następnie owoce są suszone w suszarniach.

Berberyna to związek, który zawierają czerwone owoce berberysu - wykazuje ona właściwości lecznicze, przeciwrakowe, redukujące ciśnienie, przeciwzapalne i przeciwcukrzycowe. Zbyt duża ilość może powodować obciążenie na wątrobie, trzustce dlatego uwaga ze zjadaniem dużych ilości tych owoców. 

Owoce berberysu są doskonałe na przetwory, dżemy i soki stosowane potem w lecznictwie i wspomagająco w określonych chorobach i dolegliwościach.

 

JAKIE WYBRAĆ STANOWISKO DLA BERBERYSÓW?

Berberysy to rośliny, które idealnie nadają się dla początkujących ogrodników i osób mało doświadczonych. Berberysy są dość proste w uprawie i obsłudze oraz pielęgnacji. Najlepsze dla berberysów jest stanowisko słoneczne, lub minimalnie półcieniste. Najlepiej wybrać również miejsce, które nie będzie wietrzne i nie będzie przeciągów.

Jeżeli chodzi o warunki glebowe to berberysy uwielbiają glebę piaszczysto-gliniastą  o odczynie od obojętnego do kwaśnego.  Gleba najlepiej aby była umiarkowanie wilgotna. W okresach suszy warto podlewać berberysy.

 

MROZOODPORNOŚĆ

Berberysy są doskonałymi roślinami mrozoodpornymi. W naszym kraju spokojnie wytrzymują zimę niezależnie od regionu. W internecie lub literaturze możemy przeczytać, iż w chłodniejsze miesiące berberysy należy okrywać. Osobiście nigdy nie słyszałam aby berberys przemarzł -  nie mam takiego doświadczenia ze swoimi odmianami.

DO JAKICH OGRODÓW WYBRAĆ BERBERYS ?

Krzew berberysu jest tak uniwersalny , że możemy go sadzić w ogrodzie nowoczesnym, tradycyjnym lub wiejskim. Tak naprawdę w każdym ogrodzie berberys znajdzie swoje miejsce.

Berberys i jego określone odmiany są doskonałe na ŻYWOPŁOTY Przepięknie będzie rósł jako krzew samodzielny. Jest to idealne połączenie i zestawienie w rabacie kwiatowej np. jako akcent kolorystyczny na tle zielonych roślin iglastych, wyjątkowy dodatek dla traw ozdobnych.

Berberysy również mogą być sadzone w skrzyniach i donicach, oraz jako krzewy zadarniające na skarpy i wysokie rabaty. 

 

PIELĘGNACJA I CIĘCIE

Berberysy nawozimy w okresie wczesnowiosennym nawozem wieloskładnikowym do roślin ozdobnych lub obornikiem rozwodnionym.

Krzewy berberysu to idealne rośliny do cięcia. Tniemy je co roku czasami ok 2 - 3 razy w ciągu roku w zależności od przyrostu.

Jeżeli chcemy aby berberys się nie rozrastał cięcie należy wykonać po kwitnieniu. Aby bardziej się rozrastał tworząc nowe przyrosty dobrze jest go ściąć po opadnięciu liści.

 

CHOROBY BERBERYSÓW

Berberysy tak jak inne rośliny są również podatne na różne  choroby.  Z doświadczenia posiadania berberysów w swoim ogrodzie nigdy nie miałam styczności z poniższymi chorobami. Oczywiście bardzo często do czynników chorobotwórczych na tych roślinach przyczynia się miejsce w którym rośnie berberys - zbyt wietrzne, zbyt ciepłe, częste podlewanie (np. w słońcu) po liściach, uboga gleba, choroby towarzyszące innym roślinom. 

Mączniak prawdziwy

Plamistość liści

Rdza

Werticilioza

 

PLUSY BERBERYSÓW W OGRODZIE

- kolorystyczny akcent w ogrodzie

- roślina łatwa w uprawie

- duża ilość odmian bogatych w różne kolory liści

- mrozoodporność

- doskonała roślina na żywopłot 

- zdrowe owoce bogate w witaminę C

 

MINUSY BERBERYSÓW W OGRODZIE

- Mało przyjemne sprzątanie przyciętego berberysu (kolce)

- opadanie liści na zimę (gatunki zimozielone nie)

- podatność na choroby (berberys pospolity)

- obowiązek cięcia ze względu na szybki przyrost.

 

PRZYKŁADOWE ODMIANY BERBERYSÓW

Berberys zwyczajny, berberys pospolity (Berberis vulgaris). (Atropurpurea 2 m)

Berberys Thunberga (Berberis thunbergii). Najczęściej spotykane odmiany:

Admiration (czerwono pomarańczowy), Atropurpurea (purpurowy), Aurea (żółty), Bagatelle (purpurowy), Golden Ring (purpurowo-żółty), Thunberga Harlequin (czerwona w ciapki), Kobold (zielona) , Thunberga Kórnik (pół płożący), Maria, Thunberga Nana (zielony przebarwiający się na czerwony), Orange Ice, Orange Rocket, Pink Queen, Berberys ottawski